Οι αλκυονίδες μέρες είναι εκείνες οι μέρες του χειμώνα κατά τις οποίες επικρατεί καλός καιρός με έντονη ηλιοφάνεια, χωρίς σύννεφα και ανέμους και κάποιες φορές με υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες.
Οι ημέρες αυτές κάνουν την εμφάνισή τους από 15 Δεκεμβρίου ως 15 Φεβρουαρίου κάθε χρόνο, και συχνότερα μεταξύ 16-31 Ιανουαρίου. Η ονομασία τους έχει αρχαιοελληνική προέλευση και αποδίδεται στον Αριστοτέλη.
Οι Αλκυονίδες πήραν το όνομά τους από το θαλάσσιο πτηνό Αλκυόνη ή καλύτερα από τον ομώνυμο αστέρα (Αλκυών των Πλειάδων) που φέρει το όνομα του πτηνού.
Αυτό το φυσικό φαινόμενο έδωσε την ονομασία Αλκυονίδες σε όλες τις συνεχόμενες ημέρες που ο αστέρας αυτός είναι ορατός στο ανώτερο σημείο του θόλου.
Από μετεωρολογική άποψη τις μέρες αυτές του χειμώνα λόγω του γεωγραφικού πλάτους της Ελλάδας, παρατηρείται εξίσωση των πιέσεων η οποία έχει ως αποτέλεσμα αφενός να μην υπάρχουν άνεμοι, και αφετέρου να υπάρχει έντονη ηλιοφάνεια, ακόμη κι αν η θερμοκρασία είναι χαμηλή.
Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει πως κάθε χρόνο παρατηρούνται αλκυονίδες ημέρες. Υπήρξαν χρονιές που απουσίασαν εντελώς, όπως το 1947, ενώ ούτε οι ημερομηνίες ούτε η διάρκεια τους είναι σταθερές.
Συνήθως καλύπτουν το δεύτερο μισό του Ιανουαρίου, αν και πολλοί διευρύνουν το διάστημα εμφάνισης τους από τις 15 Δεκεμβρίου έως 15 Φεβρουαρίου.
Ο Μύθος της Αλκυόνης
Σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία, η Αλκυόνη ήταν κόρη του Αιόλου, του θεού των ανέμων. Ζούσε στα ακρογιάλια της θάλασσας με τον άντρα της, τον Κήυκα, και αισθάνονταν τόσο πολύ αγαπημένοι και ευτυχισμένοι, ώστε παρομοίαζαν τους εαυτούς τους με το ζευγάρι των θεών, Δία και Ήρα.
Για την ασέβειά τους, όμως, αυτή, ο Δίας οργίστηκε τόσο πολύ που μεταμόρφωσε τον Κήυκα σε όρνιο. Η Αλκυόνη, χωρίς να γνωρίζει τι είχε συμβεί, έτρεχε παντού τρελαμένη για να βρει τον αγαπημένο της σύζυγο.
Οι θεοί του Ολύμπου τη λυπήθηκαν και τη μεταμόρφωσαν στο θαλασσοπούλι, την Αλκυόνα, που μοιάζει να ψάχνει στις θάλασσες για να βρει το χαμένο της σύζυγο.
Η δυστυχία, όμως, της Αλκυόνης δε σταμάτησε εδώ. Αντίθετα απ’ τα άλλα πουλιά που γεννούσαν την άνοιξη, μες στην καλοκαιρία, η Αλκυόνα γεννούσε μες στη βαρυχειμωνιά, οπότε τα μανιασμένα κύματα της θάλασσας της άρπαζαν τα αυγά ή τα νεογέννητα πουλάκια, κάνοντάς την να κλαίει σπαραχτικά.
Για άλλη μια φορά, οι θεοί του Ολύμπου τη λυπήθηκαν και ο Δίας πρόσταξε για 15 μέρες μες στο Γενάρη να κοπάζουν οι άνεμοι και ο ήλιος να ζεσταίνει τη φύση, ώστε να μπορέσει η Αλκυόνα να κλωσήσει τα αυγά και τα πουλάκια να μπορέσουν να πετάξουν
Η φωλιά της Αλκυόνης!